Viewing: Beyin Çalışmaları
Eylül 9, 2014
Güvercinler de kumar oynadıkları zaman insanlar gibi oynuyorlarmış…
Biliminsanları daha önce maymunlara fahişelik öğretmişlerdi. Şimdi de kumara alıştırmışlar. University of Warwick’ten Ed Ludvig güvercinleri kullanarak bir deney yapmış. Farklı renklerdeki kapıların arkasında farklı miktarda kuş yemi koymuşlar. Bazı kapılardaki yem miktarları hemen hemen sabitken (3’e 1), diğer kapılar daha riskliymiş (4’e 2 ya da 2’ye 0). Aynı deneyi, bu kez bilgisayarla ve yemeksiz olarak insanlarla da yapmışlar. Sonuçta güvercinlerin ve insanların benzer şekilde davrandıkları ortaya çıkmış: Hem insanlar hem de güvercinler daha riskli kapıları tercih etmişler… Devamı bu…
Posted in Beyin Çalışmaları, Düşünme Hataları | By Urbanhobbit
Mart 23, 2014
Nefretin Psikolojisi: İnsanlar insanlıklarından nasıl vazgeçebiliyor?
nsanın insana ettiğini anlayabilmek mümkün mü? Hesapta yaşam kalitemizin en yükseğe ulaştığı son iki yüzyıl, aynı zamanda insanlık tarihinin en akla sığmaz soykırımlarına, cinayetlerine sahne olmadı mı? Zygmunt Bauman gibi üstatlar modernitenin olanaklarının bizi daha büyük suçlar işleme konusunda donanımlandırdığını söylüyorlar. Öte yandan, belki de hep içimizde olan bir mekanizmayı daha güçlü kullanmaya başlamış olmayalım? İnsandışılaştırma, “dehumanization” karşımızdaki insanı, insan olarak görmememiz anlamına geliyor. Eğer bir kişiyi insan olarak görmezseniz onun acılarına karşı duyarsız hale geliyorsunuz; bu da gündelik yaşamdaki…
Posted in Beyin Çalışmaları, Genel, Siyasal Psikoloji | By Urbanhobbit
Mart 2, 2014
Psikopat olmanın yararları…
Psikopatları kimse sevmez ama var olmaya devam ederler. Evrimsel psikologlar psikopatların psikopatlıklarından bir evrimsel avantaj elde ettiklerini düşünmeyi severler. Tabiiböyle baktığınızda psikopatlık bazıları için cazip hale de gelebilir. Önce psikopatlığın derece derece olduğunu ve herkesin bir derece psikopatlık taşıdığını hatırlayalım. Biliminsanları, yaptıkları davranışsal ekonomi deneyinde, psikopatlık derecesi daha yüksek deneklerin oyunda “hile” yapmaya daha fazla eğilimli olduklarını göstermiş. Dolayısıyla kısa vadede daha karlı çıkıyorlar. Biliminsanları tekrarlanan oyunlarda performanslarının nasıl olduğunu ölçmemişler. Ancak tek seferli etkileşimlerde psikopatların karlı çıktığını hemen herkes…
Posted in Beyin Çalışmaları, Genel | By Urbanhobbit
Mart 2, 2014
Ayna nöronlar iş başında, ya da başkalarını anlamak mümkün mü?
Yeni yüzyılın en önemli keşiflerinden biri, Ayna Nöronlar.. Ayna nöronlar diğer insanların fiziksel etkinliklerini izlerken, beynimizde de benzer bir hareketliliğin olmasını sağlıyor. Keza, sayısız çalışma diğer insanları ayna nöronlar yoluyla anladığımızı da gösteriyor. Ayna nöronlar empati söz konusu olduğunda da çok aktifler. Zihinbilimciler ve genetikçiler herhangi bir şeyi tek bir beyinsel olguyla açıklamayı son derece yanlış bulsalar da, ayna nöronlar galiba biraz daha fazla krediyi hak ediyorlar. See on Scoop.it – With My Right Brain See on medicalxpress.com
Posted in Beyin Çalışmaları, Empati, Genel | By Urbanhobbit
Mart 1, 2014
Oxytocin ötekileştirmeyi mi tetikliyor? Peki ama aşk?
Aşk kimyasalı oxytocin yine sahnede.. Hem de hiç beklemediğimiz bir yerde. Araştırmacılar, aşk ve işbirliğinden sorumlu kimyasalımız oxytocin salgısının ayrımcılığı da pekiştirdiği gösterdi. Oxytocin salgısının yükselmesi, insanların kendi gruplarına -grup içi- yönelik işbirliği ve şefkat duygularını arttırırken, ötekilere karşı olumlu duyguları da azaltıyormuş. Yani aşık olmak, bir ötekileştirme mekanizmasıyla içice geçiyormuş. Aslında çok da şaşırtmamalı insanı. Çünkü başka çalışmalardan da biliyoruz, diğer insanları sevmek onları “kendimiz” çemberinin içine almamızı ve o çemberde tutmamızı sağlıyor. “Diğeri” artık bizden/benden içre birisine dönüşüyor. O zaman kendim ile O…
Posted in Beyin Çalışmaları, Empati, Genel, Ruh Halleri | By Urbanhobbit
Mart 1, 2014
Başkaların çektiği acıları da kendi acılarımız gibi hissedebiliyormuşuz. Sosyal olanları bile…
Yaşamdaki en iddialı cümlelerden biri, diğer insanların acılarını hissetmenin olanaksız olduğudur. Gerçekten de herkes kendi acılarını tek başına mı yaşar? Herkesin acıları kendisine özgü müdür? Eğer böyleyse, Bay Hobbes’un haklılık payı var demektir. Eğer başkalarının acılarını hissedemiyorsak, o zaman neden birbirimizin kurdu olmayalım ki? Oysa ekteki gibi çalışmalar bunun yanlış olduğunu söylüyor. Belki de daha fazlasını. Öncelikle araştırmalar “sosyal” acıların da fiziksel acılar gibi hissedilebildiğini gösteriyor. Dışlanmışlık, hayal kırıklığı, umutsuzluk gibi acıları fiziksel olarak hissedebiliyoruz, bunu da prefrontal cortex bölümünün canlandırma…
Posted in Beyin Çalışmaları, Empati, Genel | By Urbanhobbit
Şubat 23, 2014
Porno Lobisinin Zihinbilimi
Sıradan ahlakçılar için en kolay hedeflerden biri porno sektörü tabii. Porno seyretmek ahlaksızlıkla o kadar eşanlamlı ki, kimse üzerine bu yaftanın yapışması istemiyor. Oysa dünya yüzündeki her dört internet aramasının 1’ini oluşturan pornolar belki de insanlık hallerimizden birinin yansımasıdır. Ve ahlakçı biraderlerimiz bir kez daha insanlık halini yargılamaktadır. Pornoya düşkünlüğümüzün sorumlusu tanıdık birisi: dopamin… Tabii aşk, motivasyon, uyuşturucular vesaire gibi bütün kusurlarımızın da sorumlusu olduğu gibi. Ne kadar porno seyredersek, o kadar dopamin salgılıyoruz. Ne kadar dopamin salgılarsak o kadar bağımlı oluyoruz. Şanslıyız ki beynimiz…
Posted in Beyin Çalışmaları, Genel | By Urbanhobbit
Şubat 23, 2014
Cazın zihinbilimi: Müzik ve dil aynı şeymiş meğer…
Cazın babaları için müziğin zirvesi doğaçlamadır. Parker ya da Davis gibi üstatlar doğaçlamayla bize kendi cennetlerinde bedava bir tatil ayarlarlar. Zihinbilim çalışmaları babaların ne kadar haklı olduğunu gösterdi. Doğaçlama yapan caz müzisyenlerinde beynin dille ilgili kısımları etkinleşiyormuş. Yani doğaçlama, caz müzisyenleri için bir tür diyalogmuş. İyi bir doğaçlama da, kendi cümlesini söylemekten çok, karşısındakini anlamak, onu tamamlamak ve başka bir yere taşımak değil midir? İyi bir sohbet gibi… See on Scoop.it – With My Right Brain See on…
Posted in Beyin Çalışmaları, Genel | By Urbanhobbit
Şubat 23, 2014
Herşeyin sırrı tek bir kimyasal mı? Dopamin hizmetinizde… Ya da siz onun hizmetindesiniz…
Daha önce de dopamin’in yaşamımızdaki sayısız etkisinden bahsetmiştim. Dopamin beynimizdeki ödül, motivasyon ve zevk meselelerinden sorumlu bir neurotransmitter. Yani nöronlar arasında iletişim kuran bir kimyasal. En önemli işlevlernden biri de bizi “gaza getirmesi”. Dopamin eylemimizin ödüllerini ele geçirmeden önce bizi harekete geçiriyor, dolayısıyla bir motivasyon üstadı gibi hareket ediyor. Daha yüksek dopamine düzeylerine sahip bireylerin kendilerini daha fazla adadıkları keşfedilmiş. Ekteki yazı, dopamine’in bu özelliklerinden yararlanarak kendi kendimizi gaza getirimenin mümkün olup olmadığını tartışıyor. Önerisini özetleyeyim: Gözünüze zor gelen işleri parçalara bölün, küçük parçaları başardıkça motivasyonunuz artacaktır, sağolasın dopamin… See…
Posted in Beyin Çalışmaları, Genel | By Urbanhobbit
Şubat 15, 2014
Kahve aşkın yerini mi tutuyor yoksa?
En büyük aşkımız kahveyi didiklemeye devam ediyoruz. Neden kahve kendimizi bu kadar iyi hissetmemizi sağlıyor? Bunun sırrı ne? Kafeinin en önemli etkilerinden biri dopamine hormonunu tetiklemesi. Dopamine kendimizi iyi hissetmemizi ve gaza gelmemizi sağlayan kimyasal. Benzer işlevi gören maddeler mi neler? Kokain, amfetamin ve ekstazi. Daha önceki yazıları okuduysanız aynı kimsayalın aşk mevzularında da devreye girdiğini hatırlayacaksınız. hani aşkımız karşılık gördüğünde bizi havalara uçuran kimyasal. Tarihin en baba kahve tüketicilerinden birinin Balzac olduğunu hatırlarsak, bu şimdi manalı olabilir. bkz….
Posted in Beslenme, Beyin Çalışmaları, Genel | By Urbanhobbit